In de dagelijkse praktijk hoor ik relatief vaak deze uitspraak: “Ik weet dat ik harder moet worden naar mijn mensen, maar ik wil eigenlijk ook gewoon aardig gevonden worden”. Uitspraken gedaan door werkgevers, die mij eerlijk vertellen hoe zij erin zitten. Het zijn ook de meest uiteenlopende redenen waarom zij dat opperen.
De basis is vaak dat de zaak is gegroeid en er van lief en lee mensen bij moesten komen om aan de extra vraag uit de markt te voldoen. De ondernemer groeide dan (vaak onbewust) meer naar directeur en moest dan aan veel meer verwachtingen voldoen, vanuit het oogpunt het groeiende aantal medewerkers en de verplichtingen opgelegd door de overheid. Maar stilletjes verlangde hij of zij toch terug naar dat pure ondernemerschap, waarin er schijnbaar veel minder verantwoordelijkheden op zijn of haar schouders rustte.
Net als water kiezen deze ondernemers dan de weg van de minste weerstand. Men ontvlucht een bepaalde situatie door zich op andere zaken te storten waar men veel meer energie uit haalt. Heel normaal gedrag en logisch te verklaren. Men wil ook gewoon zaken met de mantel der liefde bedekken. Er is alleen één ding dat men niet uit het oog dient te verliezen: hij of zij is ook nog steeds de werkgever met een hoog verwachtingspatroon vanuit de werknemers bekeken. Men is nu eenmaal degene welke verantwoordelijk is voor het storten van het salaris elke maand.
Ook mag er van beide partijen verwacht worden dat men professioneel is en als zodanig optreedt. Hoe komt het dan toch dat het zo moeilijk is om ook aan dit soort verwachtingen te voldoen? We zijn in de basis mensen en in tweede instantie vervullen wij verschillende rollen. En juist omdat wij mensen zijn schakelen we continu tussen verschillende rollen. Zie dan maar eens een duidelijke scheidslijn aan te brengen in de verhouding tussen verwachtingen en mens zijn.
Hoe zorg je nu dat je toch harder en duidelijker wordt naar de medewerkers?
Vaak is het een eenvoudige kwestie van toepassen, eens durven de eerste stap te zetten. Naar mijn idee is dat dezelfde energie die men had toen de beslissing genomen werd een eigen bedrijf te starten. Het komt uit dezelfde bron. Maak dan een afspraak en ga dan gewoon eens zitten met die bepaalde medewerker, waar u wat van vindt. Neem de tijd voor dit soort gesprekken. Stel hem of haar veel open vragen, waardoor een gesprek op gang komt.
Leg dan ook heel eenvoudig uit waarom dit gesprek plaatsvindt en probeer middels die vraagstelling te achterhalen naar het hoe en waarom van het gedrag van deze persoon. Benoem ook de tekortkomingen bij de werknemer vanuit het oogpunt van de werkgever; daar is niets mis mee. Onderbouw het natuurlijk wel met steekhoudende argumenten. En oh ja, maak een verslag van dit gesprek en benoem ook waarom dit wordt gedaan.
Naar mijn idee werkt dit ook het beste wanneer er geen verborgen agenda’s zijn. Iedere medewerker voelt feilloos aan wanneer er iets medegedeeld wordt vanuit een vals belang. De kans dat men zich dan opent naar de werkgever is bijzonder klein en tot de kern komt men dan nooit. Ik pleit ook voor meer open- en eerlijkheid.
Er zijn in deze economische wereld helaas teveel situaties (met het waarom van het faillissement van warenhuisconcern V&D als een bekend voorbeeld van niet zo lang geleden), waarin een grote groep werknemers in de kou achterblijven, terwijl een kleine groep belanghebbenden er met een grote zak pegels vandoor gaat, omdat men aan de voorkant allerlei beloftes deed, die men aan de achterkant meteen weer vergat.
Juist in de kleinere MKB organisaties, waar ieders werk en functioneren opvalt en waar de werkgever in eerste instantie ook gewoon een mens is met een gezin, is het slim de belangen te benoemen en te zeggen waar het op staat. Zodra een werknemer weet waarom iets tegen hem of haar gezegd wordt en met welke intentie, zal een overgrote meerderheid zich coöperatiever opstellen. Er zijn namelijk bijzonder veel mensen die het prettig vinden om te weten waar zij aan toe zijn en hoe zij individueel een verschil kunnen maken, als het hen maar duidelijk wordt gemaakt.
Als een werkgever duidelijk is, zal men gerust nog steeds aardig gevonden worden, dat mag u van mij aannemen. Met als bonus dat men u waarschijnlijk nóg aardiger gaat vinden.